Kalendarium 1915-2025
KALENDARIUM
1914–1918: Wielka Wojna, po zakończeniu której, w efekcie upadku trzech mocarstw zaborczych, odrodziła się niepodległa Polska.
październik 1914–sierpień 1915: Miedniewice i okolice areną krwawych walk między wojskami armii niemieckiej i rosyjskiej. Okoliczne pola i lasy rujnowane skutkami wojny pozycyjnej (okopowej). Kościół i klasztor przejęte przez wojska rosyjskiego zaborcy niszczone i rozgrabiane.
styczeń 1915: pierwsze masowe użycie broni chemicznej przez armię niemiecką. Tylko 31 stycznia Niemcy angażują ponad 18 000 pocisków artyleryjskich z gazem drażniąco-łzawiącym (m.in. bromek ksylilu).
31 maja 1915: pierwszy na froncie wschodnim atak z użyciem gazów trujących (m.in. chloru), armia niemiecka wypuszcza z 12 000 butli 240 ton tego trującego gazu. Zastosowanie broni masowego rażenia zaskoczyło wojska rosyjskie, zatruciu ulega co najmniej 10 000 żołnierzy. Ucierpiała też okoliczna ludność, chmury gazu spowodowały zniszczenia roślin i straty w zwierzynie.
12 czerwca 1915 i 6/7 lipca 1915: drugi i trzeci atak gazowy z użyciem chloru w rejonie walk nad Bzurą i Rawką. Ataki z zastosowaniem broni chemicznej mają na celu przełamanie linii wojsk rosyjskich, broniących drogi do Warszawy. Jednak wojska niemieckie wdzierają się w głąb pozycji przeciwnika na głębokość zaledwie 3 km.
lato 1915: koniec walk nad Rawką i Bzurą, po lipcowym ataku gazowym armia carska rozpoczyna odwrót na wschód. Po ustaniu działań zbrojnych, ludność, która na czas wojny dobrowolnie lub pod przymusem opuściła swoje domostwa, stopniowo wraca na zdewastowany wojną obszar.
wiosna 1917: mieszkańcy Miedniewic zakładają cmentarz (0,5 km na zachód od Kościoła, przy drodze na Bolimów). Pogrzebano na nim ekshumowane z ogrodów klasztornego i dworskiego szczątki tych, którzy polegli w czasie działań wojennych 1914–1915.
1915-2025: w oddaleniu około 1,1 km na południowy zachód od Sanktuarium, przy drodze do Popielarni, na prywatnych polach, wciąż trwają ostatni świadkowie Wielkiej Wojny (tzw. „groble”). Są to unikatowe w skali kraju, ogromne mogiły zbiorowe ofiar Wielkiej Wojny, w tym broni chemicznej z 1915 r.

Mogiła zbiorowa z czasu Wielkiej Wojny w Miedniewicach, fot. Anna Zalewska