17 lipca 1915 – 2017: Wielka Wojna nad Rawką i Bzurą 1914-1915. Prelekcja w rocznicę zakończenia działań wojennych
Serdecznie zapraszam na prelekcję na temat śladów i świadectw I wojny światowej na terenie gminy Nowa Sucha.
Spotkanie odbędzie się w 102 rocznicę zakończenia działań wojennych nad Rawką i Bzurą.
kiedy:
17 lipca 2017 roku
gdzie:
GMINNY OŚRODEK KULTURY, SPORTU I REKREACJI W NOWEJ SUCHEJ
W trakcie spotkania naszkicuję przebieg i specyfikę wydarzeń wojennych jakie rozegrały się na terenie dzisiejszej Gminy Nowa Sucha w latach 1914-1915. Przedstawię też wyniki badań archeologicznych prowadzonych w ramach projektu pt. “Archeologiczne Przywracanie Pamięci o Wielkiej Wojnie. Materialne pozostałości życia i śmierci w okopach na froncie wschodnim oraz stan przemian krajobrazu pobitewnego w rejonie Rawki i Bzury” od roku 2014.
Serdecznie zapraszam,
Anna Zalewska
“… w nocy 16 na 17 lipca Rosjanie zaczęli opuszczać swoje okopy. O świcie 17 lipca niemieckie patrole doniosły, że Rosjanie wycofali się na całej linii Rawki i Bzury. Tego samego dnia przed południem niemieckie oddziały bojowe ruszyły za nieprzyjacielem w stronę Warszawy. Na polu bitwy i na cmentarzach wzdłuż linii frontu od Skierniewic po Sochaczew pozostało od ok. 70 do 100 tysięcy poległych żołnierzy, w tym wielu Polaków służących w zaborczych armiach. Wielu z nich pochowano w bezimiennych grobach, wielu w ogóle nie pochowano. Dziś trudno odnaleźć ślady miejsc spoczynku tak wielkiej liczby tych, którzy stracili tu życie.”
“…rok 1915 okazał się pierwszym, ale niestety nie ostatnim w dziejach Wielkiej Wojny rokiem naznaczonym użyciem broni chemicznej. Po niezbyt udanym zastosowaniu gazów łzawiących (i nad Rawką, i na froncie zachodnim) rok ten zdominowały eksperymenty z falowymi atakami gazami trującymi, które jednak – po doświadczeniach bojowych i stratach również po stronie atakującej – uznano ostatecznie za średnio satysfakcjonujące. Przeciwko falowym atakom gazowym przemawiały w szczególności: zależność od pogody, konieczność uzyskania odpowiednio stabilnego w czasie wiatru, wiejącego w kierunku linii nieprzyjaciela z odpowiednią siłą, wilgotność i temperatura powietrza w trakcie trwania ataku. Przeszkodą był też żmudny, absorbujący i ryzykowny proces przygotowujący ataki falowe. Konieczne było przetransportowanie i umieszczenie dużych ilości ciężkich stalowych butli (o łącznej wadze setek ton) z trującą substancją na określone uprzednio pozycje. Działania te ponadto powinny były zostać niezauważonymi przez przeciwnika, a nie zawsze jednak to się udawało. Gdy przeciwna strona dowiadywała się o przygotowaniach, ostrzeliwała ten odcinek frontu ogniem artyleryjskim. W wyniku ostrzału niszczone były butle, a wydobywający się z nich gaz stanowił zagrożenie życia również dla żołnierzy armii niemieckiej, i to zanim zdołali tej broni użyć.
Dlatego w dalszym okresie wojny zmieniono technikę ataku gazowego. Opracowano nowe, bardziej śmiercionośne gazy i mieszanki gazów oraz amunicję artyleryjską, którą można było ostrzeliwać pozycje nieprzyjaciela na odległość, bez konieczności wypuszczania trującej chmury ze swoich pozycji.
(…)
Do dziś trudno jest ustalić sumaryczne straty powstałe wyłącznie wskutek działania tych gazów. Szacunki różnią się w odniesieniu do całkowitej liczby strat ludzkich wynikających z użycia gazów trujących w czasie wojny w ogóle – w ciągu całej wojny na wszystkich jej frontach. O ile zasadniczo istnieje powszechna zgoda co do estymacji liczby żołnierzy rannych i śmiertelnie zatrutych z oddziałów niemieckich, brytyjskich, francuskich, amerykańskich od 1914 roku do 1918 roku, o tyle dane na temat liczebności żołnierzy rosyjskich, ale także włoskich czy austro-węgierskich, którzy ucierpieli od gazu, są mało pewne.
(…) Niestety nie są znane żadne statystyki dotyczące ofiar cywilnych trującego gazu lub późniejszych konsekwencji i urazów wynikających z doświadczenia ataku gazowego u tych osób, które przeżyły wojnę”.
Powyżej, fragmenty z książki: Zalewska A., Czarnecki J. 2016. Ślady i świadectwa Wielkiej Wojny nad Rawką i Bzurą. Seria: Przydrożne lekcje historii. Warszawa, s. 51-52.
za: http://www.nowasucha.pl/index.php?id=182&n_id=2280#
