Wykład: Damnosa Hereditas i „kazania o pokoju”: Cmentarze wojenne Wielkiej Wojny w świetle badań z lat 2015-2025 

Bez kategorii

21 V 2025 r., godz. 12:00, sala 1.C IA UŁ

 

Serdecznie zapraszamy wszystkich zainteresowanych na wystąpienie dr hab. prof. UŁ Anny Izabelli Zalewskiej (KAHiB, Uniwersytet Łódzki) pt. „Damnosa Hereditas i „kazania o pokoju”: Cmentarze wojenne Wielkiej Wojny w świetle badań z lat 2015-2025 ”, które odbędzie się w środę 21 maja 2025 r. o godz. 12.00 w s. 1.C IA UŁ w ramach seminarium doktorskiego Katedry Archeologii Historycznej i Bronioznawstwa Instytutu Archeologii UŁ.
 
Do udziału w seminarium w szczególności zachęcamy osoby zainteresowane trudnym dziedzictwem wojen XX  wieku, szerokim zagadnieniem grobów i cmentarzy wojennych oraz złożonością problematyki
Wiek XX to czas licznych konfliktów zbrojnych, mordów, ludobójstw i napięć. Stanowią one element trudnego dziedzictwa, z którym w wieku XXI niektórzy starają się uporać, np. poprzez zgłębianie uwarunkowań, które dały temu dziedzictwu początki w przeszłości, lub poprzez badanie aktualnej kondycji i cech tego dziedzictwa (na poziomach materialnym i pozamaterialnym). Do tej grupy należą m.in. archeolodzy.

Archeologia pamięci i archeologia przywracania pamięci

W wystąpieniu zaprezentowane zostaną zagadnienia dotyczące tej części dziedzictwa dla której opisu stosowne wydaje się pojęcie hereditas damnosa – lecz nie tylko ono.

Łaciński termin damnosa odnosi się do spadku, który jest bardziej ciężarem niż korzyścią, do spadku który może powodować straty dla osoby lub grupy osób, które go odziedziczyły. Takie cechy można łączyć m.in. z setkami grobów i cmentarzy wojennych, które trwają na współczesnym obszarze Polski od czasu wojen światowych. W wystąpieniu zostaną omówione wybrane wyniki badań archeologicznych z lat 2015-2025 które odnoszą się zbadanych miejsc spoczynku poległych żołnierzy Wielkiej Wojny w Centralnej Polsce. Mają one współcześnie zróżnicowany charakter i status (materialny i społeczny). Zostaną one ukazane jako z jednej strony damnosa z drugiej jednak, jako potencjalne „kazania o pokoju” istotne dla nas współczesnych ludzi i społeczności.

Cmentarze wojenne w Woli Szydłowieckiej, gmina Bolimów

Studia przypadków, które zostaną omówione w trakcie wykładu stanowić będą cmentarze wojenne, których status nie jest w pełni oczywisty. Ich cechy – rozpoznane w efekcie procesu archeologicznego – posłużyć mogą jako punkty wyjścia do dyskusji o tym, czym dla nas, współcześnie są lub mogą być takie miejsca. Naznaczone śmiercią żołnierską, okupione cierpieniem ludności cywilnej w przeszłości oraz obarczone wieloma dylematami współczesności.

Widok na cmentarz wojenny pn. Czarne Błotko we wsi Wola Szydłowiecka. Zanikające, lecz wciąż czytelne wały cmentarza wojennego, 2016, Fot. Anna I. Zalewska

Projekt naukowy realizowany przez Instytut Archeologii UŁ w okresie od marca do grudnia 2025 r.

„Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego”.