xxx

Serdecznie zapraszam na prelekcję na temat śladów i świadectw I wojny światowej na terenie gminy Nowa Sucha.

Spotkanie odbędzie się w 102 rocznicę zakończenia działań wojennych nad Rawką i Bzurą.

kiedy: 
17 lipca 2017 roku

Jesienią 2016 roku,  w Kozłowie Biskupim, w miejscu w którym miało nie być cmentarza wojennego,

odkryty został  Cmentarz Wojenny:

Cmentarz ten  został rozpoznany w  efekcie realizacji zad 2 BADANIA NIEINWAZYJNE w  ramach projektu pt. „ARCHEOLOGICZNE PRZYWRACANIE PAMIĘCI O WIELKIEJ WOJNIE. Obraz życia i śmierci w okopach na froncie wschodnim oraz stan przemian krajobrazu pobitewnego w rejonie Rawki i Bzury” realizowanego w IAE PAN (kierownik projektu dr hab. Anna I. Zalewska).

Poprzez realizację zad 3  BADANIA INWAZYJNE  dowiedziono, że cmentarz pozostaje cmentarzem.

Prace archeologiczne prowadzone były na podstawie zezwolenia nr 265/2016 z dnia 28.09.2016 r. wydanego przez Urząd Mazowieckiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, Delegatura Płock. 

Archeolodzy wnioskują o przywrócenie temu miejscu status Cmentarza Wojennego.

LOKALIZACJA CMENTARZA WOJENNEGO W KOZŁOWIE BISKUPIM:

Wg źródeł pisanych jest to cmentarz wojenny „Kozłów Biskupi I”,  położony w lesie, w pobliżu torów kolejowych”; ”położony na północny-wschód od wsi Zakrzew”.

Stan na 2016 r.:

Cmentarz znajduje się bezpośrednio przy drodze lokalnej, z nawierzchnią asfaltową, ku wsi Zakrzew. Przez Cmentarz Wojenny przechodzi droga leśna. W obrębie cmentarza prowadzona była intensywna gospodarka leśna, m.in. dokonano nasadzeń drzew.

OBSZAR CMENTARZA WOJENNEGO WYZNACZAJĄ NAROŻNIKI

(określenie GPS):

1: 20.18880,52.17683

2: 20.18973,52.17682

3: 20.18973,52.17653

4: 20.18889,52.17653/

(wg. Poland CS92   EPSG:2180)

STAN ZACHOWANIA  CMENTARZA WOJENNEGO W KOZŁOWIE BISKUPIM:

Pierwotne formy upamiętnienia (pomnik, układ, krzyże) zostały zniszczone. Wtórne upamiętnienie z l. 20. (tablice nagrobne, pomnik) zostały niemal całkowicie zniszczone (teren zaorano w l. 90. XX w.

Data ostatniego remontu:1927 r. „odnawianie i nasadzanie roślin”.

Nie zachował się pierwotny pomnik na którym wg. informacji uzyskanych metodą wywiadu były, na szlachetnym kamieniu wyryte napisy w tym nazwiska żołnierzy armii niemieckiej.

Na wydobytym w 2016 r z pod ziemi pomniku znajduje się krzyż i data

[1/10 1928]

Nie zachował się pierwotny pomnik na którym wg. informacji uzyskanych metodą wywiadu były, na szlachetnym kamieniu wyryte napisy w tym nazwiska żołnierzy armii niemieckiej.

Na wydobytym w 2016 r z pod ziemi pomniku znajduje się krzyż i data

[1/10 1928]

TŁO HISTORYCZNE

W tej okolicy rozpoczęły się 18 grudnia 1914 roku, gdy na wysokości Kozłowa Biskupiego przeprawiły się pierwsze niemieckie pułki XIII korpusu. Rosjanie swoje pozycje rozbudowali głw. w oparciu o nasyp kolejowy. Od 30 grudnia do 6 stycznia w tym rejonie trwały intensywne niemieckie próby natarcia zakończone zdobyciem folwarku Zakrzew i pozycji kilkaset metrów od folwarku Żylin. 5 stycznia na wysokości wsi Sucha i Lasu Borzymowskiego zdobyto 1 linie okopów niemieckich a niemiecka 26 Dywizja Piechoty nacierająca na tym odcinku do popołudnia zdobyła 5 karabinów maszynowych i 1000 jeńców. Od zimy 1915 r. na tym odcinku trwała wojna pozycyjna – w której żadna ze stron nie umiała przełamać oporu przeciwnika.    W następnych miesiącach obie strony rozbudowywały swoje linie i prowadziły lokalne potyczki i ataki.

12 czerwca 1915 w tym rejonie miał miejsce atak gazowy. Wyłom wywalczony tego dnia przez jednostki niemieckie miał 6 km szerokości i od 600 do 3000 metrów głębokości, nie był to więc spektakularny sukces. Według „Dziennika Bojowego” do niewoli wzięto ok. 1700 jeńców a ok. 2000 dalszych, zmarło od gazu lub zginęło w walce. Według źródeł rosyjskich 12 czerwca zostało zatrutych 3100 rosyjskich żołnierzy, 1200 śmiertelnie zatrutych pozostało w okopach. Straty niemieckie wyniosły 1200 żołnierzy zabitych i rannych, oprócz tego 350 żołnierzy zostało zatrutych gazem.

Część żołnierzy poległych w tej bitwie została pochowana na cmentarzu w Kozłowie I.  Cmentarz ten przebudowano w l. 20. XX wieku. Pochowano tu także poległych pierwotnie pochowanych w m. Zakrzew. Wydobyte z ziemi płyty nagrobne, wskazują że na cmentarzu są pochowani żołnierze m.in. żołnierze 8 Rezerwowego Pułku Piechoty i 175 Pułku Piechoty.

SZERZEJ vide:

Zalewska A., Czarnecki J. (2016), Ślady i świadectwa czasu Wielkiej Wojny nad Rawką i Bzurą.Warszawa.

LICZBA POCHOWANYCH (ESTYMACJE)

W wyniku kwerendy archiwalnej, na dzień dzisiejszy należy przyjąć, że na Cmentarzu Wojennym w Kozłowie Biskupim („Kozłów I”) (1915 r.) pierwotnie spoczęło 123 żołnierzy armii niemieckiej i 279 żołnierzy armii rosyjskiej.

W latach 20. XX wieku (1926-1927) na etapie komasacji okolicznych cmentarzy, na cmentarzu wojennym w Kozłowie  Biskupim prawdopodobnie zostali dodatkowo pochowani  żołnierze pierwotnie spoczywający na cmentarzu wojennym  we wsi Zakrzew tj. na terenie majątku (zespołu dworsko-folwarcznego Zakrzew w liczbie 184 żołnierzy armii niemieckiej i 283 żołnierzy armii rosyjskiej.

W sumie na cmentarzu wojennym w Kozłowie Biskupim

  spoczywa co najmniej 869 poległych obydwu armii: 

307 żołnierzy armii niemieckiej i 562 żołnierzy armii rosyjskiej.

Na aktualnym etapie interpretacji wyników badań, bezspornie rozczytanych zostało 9 płyt upamiętniających poległych żołnierzy:

płyta nr 51 Löffler Otto (10. Komp) wcześniej rannego (rezerwista); płyta nr 52 Krüger Christian (10. Komp);
płyta nr 54 Jahrmärker Otto (10. Komp.);
płyta nr 55 Grasmann Anton (10. Komp.);

płyta nr 61 Musk Pepke Leo (5/175);
płyta nr 62 Pietzschmann Walter (1. Komp. ?);

płyta nr 46 Wilhelm Emil (prawdopodobnie IR 330, wchodzący w skład Brygady Doussin. – przed zmianami struktury jednostek);

płyta nr 50 Schulz Alfred (?);

płyta nr 53 (prawdopodobnie) Hahn Adolf (ART. ?) na liście poległych z RIR 8 jest Adolf Hahn z 10 kompanii.

Uzupełnienia z ostatniej chwili, od wspaniałego Karla Fuchsi:

Wilhelm Emil WM 1. Br. Doussin/ IR 330  Zeckritz, Torgau 12.06.1915     
Pepke Leo Musk. 5. IR 175  Konitz 12.06.1915       
Pietschmann W. KFW 11. RIR 8  Berlin 12.06.1915  vermisst   
Schulz V Alfred Gren. 10./11 RIR 8  Guben 12.06.1915     
Hahn II Adolf Res. 10. RIR 8  Wonarowitz 12.06.1915     
Grasmann Anton Ers.Res. 10. RIR 8  Neuenbuch, Unterfranken 12.06.1915    
Jahrmärker Otto Ers.Res. 10. RIR 8  Schildberg, Soldin 12.06.1915      
Krüger Christian Res. 10. RIR 8  Burg, Cottbus 12.06.1915    
Löffler Otto Res. 10. RIR 8  Landsberg adW. 12.06.1915      
Merten Franz/Hans  3. RIR 8  Dresden      

WYDATNY UDZIAŁ W PROCESIE OPRACOWYWANIA WNIOSKÓW POWYŻEJ MIELI: 

Członkowie Zespołu APP 

oraz  Tomasz Kuran, Karl Fuchsi, Łukasz Konopacki

W pracach archeologicznych na Cmentarzu Wojennym w Kozłowie brali

udział członkowie i współpracownicy zespołu APP,

wolontariusze oraz praktykanci z IA UMCS

KTÓRYM W TYM MIEJSCU SERDECZNIE DZIĘKUJĘ

autor: dr hab Anna Zalewska

PS

w razie uwag merytorycznych lub woli uzupełnienia informacji powyżej bardzo proszę o kontakt

azalew@op.pl

PROSZĘ WSZYSTKICH ZAINTERESOWANYCH PRZYWRÓCENIEM CMENTARZOWI W KOZŁOWIE BISKUPIM WŁAŚCIWEGO MU STATUSU O KOMENTARZE I SUGESTIE, JAK CMENTARZ TEN POWINIEN ZDANIEM PAŃSTWA WYGLĄDAĆ. 

BARDZO POMOCNE BYŁBY WSZELKIE ZDJĘCIA CMENTARZY Z CZASÓW I WOJNY O ZBLIŻONYM KSZTAŁCIE ORAZ WSPOMNIENIA OSÓB, KTÓRE MAJĄ WIEDZĘ, JAK CMENTARZ  TEN WYGLĄDAŁ W PRZESZŁOŚCI, JAKIM ZMIANOM/ PRZEKSZTAŁCENIOM  STOPNIOWO ULEGAŁ.

SPRAWA JEST PILNA, GDYŻ W WYNIKU NASZYCH ARCHEOLOGICZNYCH STARAŃ PAN WÓJT GMINY NOWA SUCHA OTRZYMA ŚRODKI Z MAZOWIECKIEGO URZĘDU WOJEWÓDZKIEGO NA RENOWACJĘ CMENTARZA.  BY MÓGŁ ZROBIĆ  TO OPTYMALNIE, NA MIARĘ AKTUALNYCH MOŻLIWOŚCI, POTRZEBNE JEST WSPARCIE WSZYSTKICH LUDZI DOBREJ WOLI (TYM RAZEM MERYTORYCZNE, TECHNICZNE ETC,  GDYŻ WSPARCIE FINANSOWE – JUŻ ZOSTAŁO ZAPEWNIONE).

4th IFPH Annual Conference

From June 5 to June 9, 2017, the 4th annual conference of the International Federation for Public History (IFPH-FIHP) together with the first Italian Association of Public History (AIPH), which was set up in Rome in June 2016, was held in the city of Ravenna, renamed for a week the “public history city”, because of the number of public history events and the amount of national and international participants who join the conference.

Program:

IFPH-1 XXth century world wars through public history

Chair Chantal Kesteloot (CEGESOMA, Brussels)

1. Anna Zalewska (Institute of Archaeology and Ethnology Polish Academy of Sciences) Material Warnings as the carriers of memory of the Great War and as the elements of the Roadside History Lessons
2. Chantal Kesteloot (CEGESOMA, Brussels): Representing World War I in Museums and exhibitions
3. Sebastiaan Vonk, (University of Groningen): Heading back to War again?: The Effects of Western Remembrance of World War II

IFPH-2 Public History in Parks , Landscapes and Battlefields

Chair Mark Tebeau, (Arizona State University)

1. Mark Tebeau, (Arizona State University): Landscapes of Public History
2. Slachta Krisztina, (Research Fellow ÁBTL Historical Archive of the Hungarian State): The Iron Curtain in Public History: Exhibition Sites Along the Former Austrian-Hungarian Border Zone
3. Fabio Paride Pallotta (Universidade do Sagrado Coração, Bauru, Sao Paulo, Brazil) Public History in Urban Landscapes in Brazil: Preservation of Bauru Industrial Archeology Heritage

IFPH-3: Material and Immaterial Cultural Heritages

Chair Pierluigi Feliciati (University of Macerata)

1. Olaya Sanfuentes (Pontificia Universidad Católica de Chile): Reflections on the possibility of a relationship between Cultural heritage and tourism
2. Matteo Zaccarini (University of Edinburgh): The Athens of the North? Scotland, UK, France, and the struggle over the Parthenon 
3. Steffi de Jong (Institute for Contemporary History at the University of Cologne Sound Memory? – The Uses of Sound and Silence in Memorial Museums

IFPH-4: Difficult Heritage of Political Violence

Chair Marcello Flores (University of Siena)

1. Olga Zaslavskaya, (NAKKA/IACC, Budapest, Hungary): “Topography of Terror”: Difficult Heritage and Public History Memorial Projects Beyond Archives
2. Viviane Trindade Borges (Universidade do Estadode Santa Catarina (UDESC), Brazil) Public History and Hansen’s disease memories in Brazil: the project Memorial Hospital Colônia Santa Teresa.
3. Radhika Hettiarachi (Herstories Project): Dealing with Sri Lanka’s violent past: community trauma, healing and dialogue for non-recurrence through storytelling
4. Flaminia Bartolini, University of Cambridge: Difficult histories and their publics: Fascist heritage of a Sicilian town in Italy

IFPH-5: Public History as a creative approach to deal with contested & difficult pasts

Chair Catherine Horel (CISH-ICHS Executive Secretary)

1. Edward Madigan (Royal Holloway, University of London) The Long Shadow of the Great War in Northern Ireland: Public History in Post-Conflict Resolution and Anglo-Irish Relations
2. Maria Vasekha, (Institute of Ethnology and Anthropology Russian Academy of Science, Moscow) Who is Siberian, what is Siberian identity?
3. Olwen Purdue, (Queen’s University Belfast) Public History in Northern Ireland: dealing with the past, engaging with the future’.

IFPH-6: Commemorations

Chair Indira Chowdhury  (Centre for Public History, Srishti Institute of Art, Design and Technology, Bangalore, India)

1. Alena Sauzade Veller (Stony Brook University), NY, USA: Beyond “Reflecting Absence,” Long Island Communities and the Commemoration of 9/11
2. Rosanna Farbøl (Aarhus University) Cold War Memories, Museums and Heritage
3. Steven Franklin (Royal Holloway, Univ. London), Clash of Narratives: Magna Carta & Monarchy in memorial form

and many many other sessions

see details at: http://ifph.hypotheses.org/1271

All rights reserved. Copyright Anna Zalewska and APP Archive.

Above few extracts from the PP presentation by Anna Zalewska in Rawenna, 

see details at: http://ifph.hypotheses.org/

Above few extracts from the PP by Anna Zalewska presented in Georgia.

Photo after https://20years.opcw.org

Post factum Note*:

During the THE SIXTEENTH REGIONAL MEETING OF NATIONAL AUTHORITIES OF STATES PARTIES IN EASTERN EUROPE  which took place in TBILISI, GEORGIA(3 – 5 MAY 2017)           following issues were discussed:

 Programme (4 mai 2017):

         1. Dr hab Anna Zalewska,

ABEO member, Polish Academy of Sciences, University of Maria Sklodowska- Curie

Presentation on Education & Outreach in the context of remembering historical  uses of Chemical Wapon on the Eastern Front. The speaker  addressed issues particularly relevant to the Eastern European region such as Eastern European Gas-scapes as the Material Warning Monuments

         2.  Mr Waldemar Paturej,

Chief Legal Counsel, International Centre for Chemical Safety and Security

Delivered a presentation on chemical safety and security through scientific collaboration, and support the discussion and presented the concept of the second global chemical safety and security summit CHEMSS2017, which followed the first chemss2016, with an active OPCW participation. 

           3. Ms Elizabeth Abela-Hampel,

Deputy Head of the Anti-Terrorism Unit, Transnational Threats Department, Organisation for Security and Cooperation in Europe

Presented contribution to the regional and global security, addressing the threat posed by non-state actors.

          4. Dr Detlef Maennig,

Vice President at Evonik Industries AG, on behalf of the European Chemical Industry Council, member of the International Council of Chemical Associations

Delivered presentation on the subject of chemical industry, safety and security.

The meeting was very inspiring,

thank you for the invitation,

Anna Zalewska 

 * some extracts of the description above were taken after  
Vaclovas Semaskevicius
Substantative Officer for the Eastern European Region
Implementation Support Branch
International Cooperation and Assistance Division
OPCW

Zakończyliśmy badania inwazyjne – miejsca rozpoznane z użyciem metod wykopaliskowych zaznaczone są na mapie poniżej. Sfinalizowaliśmy także badania powierzchniowe. Aktualnie trwa intensywny proces podsumowań, korelacji i interpretacji wyników App. Nasza META-baza GIS APP zbliża się wielkimi krokami do 1 terabajta (surowych danych). Ta dziwna nazwa META-baza_GIS_APP wzięła się stąd, że postrzegamy ją jako całkowity finalny zasób wiedzy (stąd: META) na który składają się uporządkowane zespoły danych (stąd: baza) odnoszące się do całego obszaru badań oraz wydzielonych obszarów węzłowych (sub-bazy 1-6). Taka strategia pozwala nam na płynne funkcjonowanie w skomplikowanym gąszczu zgeopozycjonowanych danych APP, które korelujemy w środowisku QGIS (stąd GIS_APP). Ilość zgromadzonych dotychczas  danych skłania nas do ich porządkowania i interpretowania w obrębie 3 zasadniczych (silnie ze sobą powiązanych aspektów): I. aspekt życia, II. aspekt śmierci, III. przemiany krajobrazu. Znajdzie to odzwierciedlenie w publikacji po-projektowej, która ukaże się na początku 2018 roku. 

Metodą wykopaliskową zbadanych zostało około 90 arów (8793 m kw) na 40 stanowiskach.

Taki program badań okazał się z naszego punktu widzenia optymalny, gdyż umożliwia poddanie dalszej interpretacji szczegółowej wielu nośników informacji i aspektów wynikających z analiz rozpoznanych zabytków nieruchomych (poprzez szczegółowe analizy kontekstów i układów stratygraficznych obiektów) oraz zabytków ruchomych.

W toku Archeologicznego Przywracania Pamięci w oparciu o wiedzę historyczną i archeologiczną wyselekcjonowano 6 obszarów (‘miejsc węzłowych’)  uznając je za najsilniej naznaczone wydarzeniami z okresu grudzień 1914 – lipiec 1915). Ich szczegółowa interpretacja i analiza trwa.

Są to: 1. Joachimów Mogiły i okolice (w 1915 r. Mogiły); 2. Wola Szydłowiecka i okolice; 3. Humin i okolice; 4. Borzymówka i okolice (w 1915 r. Borzymów); 5. Sucha, Zakrzew, Kozłów i okolice; 6. Kamion, Budy Grabskie i okolice.

Miejsca węzłowe 1-5 zostały przebadane w latach 2014-2016.  W roku 2017 będą  kontynuowane badania nieinwazyjne w płn i płd obszaru badań APP (badania nad miejscem węzłowym nr 6 – na południu będą sfinalizowane wiosną 2017 roku);

Aktualnie trwają prace w ramach zadania 4 (prace inwentaryzacyjne, konserwacja zabytków ruchomych oraz  interpretacje zabytków ruchomych i nieruchomych).

W wyniku badań wykopaliskowych zarejestrowanych zostało 12 129, zaś w wyniku badań powierzchniowych 2 456 numerów inwentarzowych. W sumie, aktualnie w META-bazie GIS-APP zapisanych jest 14 585 numerów inwentarzowych. 
 
Wszystkie możliwe do rozpoznania poprzez zapis archiwum ziemi dane w których zdołaliśmy dostrzec wartość informatywną poddawane są szczegółowym badaniom i analizom historycznym, bronioznawczym i archeologicznym.

Pragniemy bardzo serdecznie podziękować za udzielone nam wsparcie Narodowemu Centrum Nauki, Nadleśnictwu Radziwiłłów, Nadleśnictwu Skierniewice, Panu wójtowi gminy Bolimów Stanisławowi Linartowi,  oraz mieszkańcom gmin w obrębie których prowadziliśmy dotychczas Archeologiczne Przywracanie Pamięci o Wielkiej Wojnie nad Rawką i Bzurą –  bez których nasze prace byłyby niemożliwe.

dr hab. Anna I. Zalewska

W dniu 7 listopada 2016 r w Warszwie odbyło się spotkanie z Ambasadorem Ahmetem Üzümcu, Dyrektorem Generalnym Organizacji ds. Zakazu Broni Chemicznej (OPCW), będącej laureatem Pokojowej Nagrody Nobla w roku 2013 za działania na rzecz likwidacji zasobów broni chemicznej na świecie

Temat przewodni spotkania:

Likwidacja broni chemicznej. Wyzwania polityczne i technologiczne.

Jako członek Advisory Board on Education and Outreach Organizacji (OPCW) zostałam zaproszona na spotkanie w trakcie którego podejmowane były  sprawy kluczowe dla współpracy Państwa Polskiego z OPCW. Dziękuję za zaproszenie.

 O godzinie 15:30 w Audytorium im. I. Mościckiego na Wydziale Chemicznym Politechniki Warszawskiej (ul. Koszykowa 75 ) Pan Ahmet Üzümcu, Dyrektor Generalny OPCW miał bardzo interesujący wykład na temat istoty Organizacji ds. Zakazu Broni Chemicznej (OPCW), dotychczasowych osiągnięć, bieżących zadań oraz planów na przyszłość.

Podniesiona została także kwestia potrzeby propagowania również w Polsce wiedzy o KONWENCJI  (Chemical Weapons Convention) o zakazie prowadzenia badań, produkcji, składowania i użycia broni chemicznej oraz o zniszczeniu jej zapasów, sporządzonej w Paryżu dnia 13 stycznia 1993 r. (Dz. U. z dnia 30 lipca 1999 r.) W imieniu Rzeczypospolitej Polskiej PREZYDENT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ i sygnowanej przez Rząd Polski w 1993 r. vide http://www.ipo.waw.pl/pl/konwencja/konwencjapdf.pdf

W dyskusji po wykładzie Dyrektora Generalnego OPCW padło wiele interesujących pytań i odpowiedzi. Jako bardzo istotną traktuję zwłaszcza opinię wyrażoną przez Dyrektora Generalnego Organizacji ds. Zakazu Broni Chemicznej (OPCW) na temat znaczenia i wartości miejsc w których doszło do użycia broni chemicznej, również w odległej przeszłości. Pan Ahmet Üzümcu zgodził się z tezą, że tego typu miejsca winny być przez współczesnych traktowane jako przestrogi, a wiedza na ich temat winna być pogłębiana i upowszechniana. Podkreślił przy tym, że w trakcie wizyt w Belgii (Flanders Field Museum) oraz na Słowenii (Isonzo Musee) docenił fakt, że mógł poznać historię wykorzystania broni chemicznej przez walczące strony.

Pozostaje mieć nadzieję, że również w naszym kraju powstanie Muzeum, w którym przedstawiona zostanie, w sposób wysoce merytoryczny i refleksyjny historia użycia broni chemicznej przez armię niemiecką w styczniu, maju, czerwcu, lipcu i sierpniu 1915 na terenie dzisiejszej Polski.

Poniżej, moja propozycja złożona OPCW:

Dr Anna Zalewska (…) discussed the possibility of using material remnants of past chemical weapons use to testify, in a non-verbal way, to the need to prevent their re-emergence. These tangible and visible connections with the past are increasingly being recognised as necessary in order to reach public audiences more effectively. Dr Zalewska noted that former “gas-scapes” (places where chemical weapons had been used in the past) could serve as significant warning monuments.

Dr Zalewska used a case study from Poland to illustrate her points, noting that there was very little public awareness about the history of chemical weapons use, and especially about the value and significance of the Convention, in the region studied (Central Poland). Stimulating individuals, local communities, institutions (including the OPCW), and National Authorities to care about the issue could be accomplished through identifying, documenting, and presenting physical, verbal, and visual evidence of past experiences in relation to chemical weapons to protect the norms enshrined in the Convention in the future.

Zainteresowanych współpracą w zarysowanym powyżej zakresie uprzejmie proszę o współpracę,

z uszanowaniem,

Anna Zalewska

azalew@op.pl

http://www.haga.msz.gov.pl/pl/o_ambasadzie/staly_przedstawicel_rp_przy_opcw/polska_w_opcw/

tam m.in:

“Polska podpisała CWC jako jedno z pierwszych państw 13 stycznia 1993 r. i stała się członkiem OPCW od momentu powstania Organizacji tj. od 29 kwietnia 1997 r. W 2001 r. przyjęta została ustawa o wykonywaniu Konwencji w Polsce (Organem Narodowym jest Minister Spraw Zagranicznych).

Polska terminowo złożyła wszystkie wymagane deklaracje (deklaracje początkowe; coroczne deklaracje przemysłowe składane na jesieni w odniesieniu do planowanej produkcji i na wiosnę w odniesieniu do produkcji w roku ubiegłym; coroczne deklaracje dot. narodowych programów ochrony przed bronią chemiczną zgodnie z Art. X CWC) oraz wypełniła zobowiązania dot. przekazania pomocy zgodnie z Art. X (wpłata na fundusz w wysokości 50 tys. guldenów, czyli ponad 20 tys. euro). 6 listopada 2009 r. w życie weszła dwustronna umowa z OPCW ws. przywilejów i immunitetów Organizacji (podpisana w Hadze w sierpniu 2008 r.; ratyfikowana we wrześniu 2009 r.). Polska regularnie przyjmuje inspekcje przemysłowe OPCW.

Polacy przewodniczyli wszystkim organom politycznym Organizacji, tj. Radzie Wykonawczej oraz Konferencji Państw Stron. Pan Krzysztof Paturej pełnił od maja 1998 r. do maja 1999 r. rolę Przewodniczącego Rady, a od listopada 2004 r. do listopada 2005 r. funkcję Przewodniczącego Konferencji Państw Stron Konwencji. W 2013 r. od 8 do 19 kwietnia pan Paturej przewodniczył Trzeciej Konferencji Przeglądowej Konwencji o zakazie broni chemicznej, która zakończyła się konsensusowym przyjęciem dokumenty końcowego. Polacy są obecni także w organach pomocniczych OPCW oraz ciałach doradczych m.in. w Radzie Naukowo-Doradczej. W ramach OPCW Polska była także zaangażowana w koordynowanie wykonywania Artykułu X Konwencji, poświęconego pomocy i ochronie w przypadku możliwości użycia broni chemicznej.

Szczególna rola RP w promocji Konwencji o zakazie broni chemicznej wynika z faktu, iż Polska, jako jedyny sponsor (autor), corocznie wprowadza pod obrady I Komitetu Zgromadzenia Ogólnego Narodów Zjednoczonych projekt Rezolucji ws. implementacji CWC. Dotychczas ww. rezolucja zawsze była przyjmowana w drodze konsensusu.”

AZ: Do chwili obecnej w Polsce miały miejsce trzy  wizyty Dyrektorów Generalnych OPCW. Pierwsza odbyła się w grudniu 2009 r. ówczesny Dyrektor Generalny Organizacji Regelio Pfirter, kolejna wizyta miała miejsce w listopadzie 2010 r. Aktualny Dyrektor Generalny OPCW Ahmet Üzümcü odbył wówczas rozmowy z przedstawicielami Ministerstwa Spraw Zagraniczny, Ministerstwa Gospodarki, Ministerstwa Obrony Narodowej oraz Biura Bezpieczeństwa Narodowego. Ostatnia wizyta miała miejsce w roku 2016 również z udziałem Dyrektora Generalnego OPCW Ahmeta Üzümcü. Informacji na temat przebiegu i następstw  tej wizyty można się spodziewać na stronach MSZ.

“W ramach OPCW Polska promuje podejmowanie tematów ważnych dla przyszłości reżimu zakazu broni chemicznej. Jednym z nich jest bezpieczeństwo chemiczne (chemical safety and security). Wsparcie wysiłków państw celu zapewnienia odpowiedniego stanu bezpieczeństwa instalacji i substancji chemicznych jest bardzo ważne w dobie globalizacji i ekspansji przemysłu chemicznego na świecie. Polska uważa, iż OPCW w przyszłości nie powinna zatracić swych podstawowych funkcji związanych z eliminacją broni chemicznej, lecz jednocześnie powinna ewoluować w kierunku rozwoju zdolności w zakresie redukcji zagrożeń związanych z nieautoryzowanym użyciem toksycznych chemikaliów, m.in. przez aktorów pozapaństwowych.”

Tytuł Projektu: Archeologiczne przywracanie pamięci o Wielkiej Wojnie. Materialne pozostałości życia i śmierci w okopach na froncie wschodnim oraz stan przemian krajobrazu pobitewnego w rejonie Rawki i Bzury (1914-2014) (akronim APP).

Numer projektu: 2013/10/E/HS3/00406

Kierownik projektu:  dr hab. Anna Zalewska 

Jednostka prowadząca projekt  Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk

Źródło finansowania projektu:  Narodowe Centrum Nauki, 2014-2018

Kontakt:

e-mail:  azalew@op.pl

tel. (22) 620-28-81 do 86

Wykonawcy:

dr hab. Anna Zalewska – Kierownik projektu

Zespół Naukowy powołany do realizacji projektu APP

1. Cel prowadzonych badań/hipoteza badawcza

Zasadnicze cele projektu to:

– zdiagnozowanie i zadokumentowanie aktualnej kondycji krajobrazu pobitewnego pierwszej wojny światowej na Froncie Wschodnim w Centralnej Polsce, w rejonie Rawki i Bzury, w tym zarejestrowanie, interpretacja i reprezentacja materialnych reliktów wojny pozycyjnej jaka rozgrywała się na tym obszarze od grudnia 1914 do lipca 1915 roku;

– wzbogacenie bardzo ograniczonej wiedzy o życiu i śmierci żołnierzy w okopach na Froncie Wschodnim oraz start jakie poniosła dotknięta Wielką Wojną lokalna ludność cywilna – poprzez korelację wyników badań archiwalnych (analiza źródeł pisanych, ikonograficznych i kartograficznych) i archeologicznych (analiza materialnych pozostałości po polu bitwy rozpoznawanych poprzez archeologiczne badania nieinwazyjne i inwazyjne);
–  przywracanie pamięci o wydarzeniach z relatywnie bliskiej przeszłości poprzez unaocznienie ewokatywnego i pouczającego charakteru materialnych pozostałości po froncie wschodnim Wielkiej Wojny, w tym po użyciu broni chemicznej (31 stycznia, 31 maja, 12 czerwca i 7 lipca 1915 roku), po wojnie minowej, masowych ostrzałach artyleryjskich itd. do których doszło na badanym obszarze w latach 1914-1915.

Dzięki realizacji projektu możliwe będzie wykazanie kryjącego się w archeologii potencjału kształtowania: z jednej strony wiedzy szczegółowej (również odnośnie bliskiej przeszłości); z drugiej zaś strony współczesnej wrażliwości, empatii dla ofiar wojen i świadomości historycznej Polaków i społeczności międzynarodowej (opracowanie Anna Zalewska).

2. Zastosowana metoda badawcza/metodyka

Cele badawcze projektu realizowane  są od lipca 2014 roku z użyciem stosownych, dostępnym nam metod i strategii badawczych.  Obszar badań został wytyczony w efekcie kwerendy archiwalnej i dookreślenia aktualnego stanu wiedzy na temat działań wojennych w latach 1914-1915 (zad. 1). Aktualnie, obszar badań obejmujący materialne relikty pola bitwy – od Sochaczewa (na płn.), po Skierniewice (na płd.) i od Nieborowa (na zach.) po Miedniewice (na wsch.) – poddawany jest wnikliwej analizie z użyciem metod nieinwazyjnych (zad. 1) i metod inwazyjnych (zad. 2).  Zgromadzony dotychczas zasób danych pochodzących z analiz: – przeprowadzonych badań powierzchniowych (w obrębie 9 obszarów AZP), – Numerycznego Modelu Terenu stworzonego przez Członków Zespołu APP z użyciem danych ze skaningu laserowego powierzchni ziemi (LIDAR), – zdjęć lotniczych (nalot wykonano w lipcu 2016 roku),  – badań geofizycznych (magnetycznych, elektrooporowych i georadarowych) pozwala na charakterystykę  kondycji badanego obszaru oraz na wytyczenia  ograniczonych do niezbędnego minimum zakresów badań inwazyjnych (wykopaliskowych).

Bieżąca interpretacja wyników badań pozwala na rozpoznawanie, interpretacje i dokumentowanie materialnych pozostałości cmentarzy i mogił wojennych oraz miejsc w których spoczywają nigdy nie pochowane szczątki poległych w boju żołnierzy a także okopów, pozycji ogniowych, ziemianek, lazaretów oraz wielu specyficznych obiektów i zabytków ruchomych pozostałych po Wielkiej Wojnie nad Rawką i Bzurą.

W toku realizacji projektu, poprzez korelowanie różnego typu informacji źródłowych, następuje sukcesywne dookreślanie stanu przemian badanego krajobrazu pobitewnego oraz cech procesów antropogenicznych, jakie zaszły  na tym obszarze w latach 1914-2014. W efekcie, w oparciu o wyniki badań APP podejmowane są przez archeologów starania, by miejsca o szczególnym znaczeniu i nasyceniu materialnymi pozostałościami Wielkiej Wojny zostały uczytelnione, przez co uobecnione w świadomości społecznej (jest to szczególnie istotne w odniesieniu do zapomnianych Cmentarzy Wojennych) i objęte ochroną konserwatorską – jako stanowiska archeologiczne, czy co sugerujemy w odniesieniu do zdelimitowanej w efekcie badań strefy – jako Park Kulturowy i docelowo – jako Pomnik Historii.

Zakończenie  projektu nastąpi w 2018 roku (w setną rocznicę odzyskania przez Polskę Niepodległości – wywalczonej również nad Rawką i Bzurą). Specyfika badań oraz wyjątkowość materialnych korelatów Wielkiej Wojny, które do tej pory nie były poddawane w nauce polskiej tak kompleksowej refleksji z użyciem metod archeologicznych, zaprezentowana zostanie szerokiemu gronu potencjalnie zainteresowanych odbiorców w po-projektowej monografii, która  jak mamy nadzieję okaże się  publikacją istotną zarówno merytorycznie jak i kulturotwórczo.

3. Wpływ spodziewanych rezultatów na rozwój nauki, cywilizacji, społeczeństwa

Ukierunkowane antropologicznie, transdyscyplinarne badania z zakresu archeologii współczesnych konfliktów prowadzone w ramach projektu są pierwszymi tego typu w   polskiej archeologii.  Realizacja projektu pt. Archeologiczne przywracanie pamięci o wielkiej wojnie. Obraz życia i śmierci w okopach na froncie wschodnim oraz stan przemian krajobrazu pobitewnego w rejonie Rawki i Bzury (1914-2014) stanowić może istotny punkt wyjścia do rozwiązania następujących problemów:
(a)  luk w wiedzy historycznej na temat specyfiki wojny pozycyjnej, zwłaszcza “codzienności wojny”, przebiegu i następstw ataków gazowych i wojny minowej na froncie wschodnim w latach 1914-1915;
(b) braku symetrii w postrzeganiu wydarzeń na frontach wschodnim i zachodnim, na korzyść tych drugich;
(c) niskiego zainteresowania środowiska archeologicznego wielodyscyplinarnymi, planowymi badaniami materialny pozostałości bliskiej przeszłości (w tym reliktów konfliktów zbrojnych XX wieku których materialne pozostałości mogą odgrywać bardzo istotną rolę kulturotwórczą i społeczną tj. przestróg).

Przeprowadzenie transdyscyplinarnych i nowatorskich z perspektywy polskiej archeologii badań nad materialnymi pozostałościami Wielkiej Wojny obok dostarczenia unikalnych informacji (wartość naukowa), pobudzenia refleksji nad dramatem czasu wojny (wartość społeczna) może też sprzyjać wzrostowi znaczenia “archeologii współczesności” w naszym kraju. Optymalna realizacja zamierzonych w projekcie celów przetrze szlak dla przyszłych kompleksowych i przemyślanych badań w polu „archeologii krajobrazu”, „archeologii współczesności”, „archeologii konfliktów zbrojnych”, „archeologii pamięci” i „archeologii uspołecznionej”. Może to sprzyjać kształtowaniu wrażliwości i świadomości historycznej społeczeństwa (wartość praktyczna). Projekt realizowany jest z nadzieją, że jego wyniki mogą się przyczynić unaocznienia potrzeby (czynnej!) troski o coraz wątlejsze materialne pozostałości po dramatycznych wydarzeniach XX wieku, w tym o godność poległych żołnierzy, których szczątki spoczywają na tylko pozornie „niczyjej” ziemi frontu wschodniego, na często zapomnianych i zaniedbanych Cmentarzach Wojennych (zdarza się, że jedynie częściowo wyekshumowanych).

Działania podejmowane w toku projektu APP są zgodne z dyrektywami archeologii prospołecznej (uspołecznionej) oraz konserwacji zapobiegawczej – pośrednio służą więc ich propagowaniu. Należy też podkreślić potencjalny wpływ wyników badań na planowanie przestrzenne obszaru stanowiącego byłe pole bitwy Wielkiej Wojny, w tym na podniesienie jakości oferty kulturowej i turystycznej, a zatem pośrednio na promocję potrzeby pogłębiania wiedzy o przeszłości, również regionu (dorzecze Rawki i Bzury). Projektowi towarzyszy również potrzeba zdiagnozowania materialnych pozostałości złożonego procesu dziejowego w rejonie Rawki i Bzury, z uwzględnieniem aktualnych problemów rzutujących na ich kondycję. Uzasadnienie podjęcia tak skonceptualizowanych problemów badawczych wynika z możliwości uchwycenia metodami archeologii zanikających na naszych oczach niemal ostatnich już reliktów ważnych wydarzeń, do których niewątpliwie zaliczyć należy Wielką Wojnę. Ma na to wpływ bardzo dotychczas ograniczony stan wiedzy na temat działań wojennych na Froncie Wschodnim, który przekłada się na niską świadomość społeczną znaczenia materialnych pozostałości bliskiej przeszłości (opracowanie Anna Zalewska).

TRWA TRZECI SEZON BADAWCZY PROJEKTU “ARCHEOLOGICZNE PRZYWRACANIE PAMIĘCI O WIELKIEJ WOJNIE:

Cele projektu to:

– zdiagnozowanie i zadokumentowanie aktualnej kondycji krajobrazu pobitewnego I wojny światowej na Froncie Wschodnim w Centralnej Polsce, w rejonie dorzecza Rawki i Bzury, w tym zarejestrowanie, interpretacja i reprezentacja materialnych reliktów wojny pozycyjnej jaka rozgrywała się na tym obszarze od grudnia 1914 do lipca 1915 roku

W SEZONIE TRZECIM PROWADZIMY

I) BADANIA NIEINWAZYJNE (ZAD. 2):

• tzw POWIERZCHNIÓWKI: AKTUALNIE PROWADZONE SĄ  W PÓŁNOCNEJ CZĘŚCI OBSZARU BADAŃ;
• BADANIA GEOFIZYCZNE: – GPR  na stanowiskach JOACHIMÓW MOGIŁY: tzw. ZAPOMNIANA NEKROPOLIA i w KONTEKŚCIE tzw. KRATERU 226 i – MAGENTYKA  na stanowiskach BOLIMÓW/ ZIEMIARY, STANOWISKA ROZPOZNANE NA PODSTAWIE DANYCH Z  NALOTU LOTNICZEGO  I LOTNICZEGO SKANINGU LASEROWEGO W OBRĘBIE GMIN BOLIMÓW I NOWA SUCHA.
• ANALIZA: –  ZDJĘĆ LOTNICZYCH  OBSZARU BADAŃ(WYKONANYCH W LIPCU 2016 R. W RAMACH PROJEKTU APP PRZEZ PRF. DR HAB. WŁODZIMIERZA RĄCZKOWSKIEGO) ORAZ – NUMERYCZNEGO MODELU TERENU POWSTAŁEGO NA BAZIE DANYCH Z LOTNICZEGO SKANOWANIA LASEROWEGO OBSZARU BADAŃ;

Archeologiczne Przywracanie Pamięci o Wielkiej Wojnie, zobrazowanie cmentarzy zadokumentowanych w toku projektu z wykorzystaniem danych ALS (Copyright APP).

II) BADANIA INWAZYJNE (ZAD. 3)

PROWADZONE SĄ NA STANOWISKACH W MIEJSCOWOŚCIACH JOACHIMÓW MOGIŁY, WOLA SZYDŁOWIECKA, BORZYMÓWKA, WÓLKA ŁASIECKA;

ZDJĘCIE WYKONANE W TRAKCIE INWAZYJNYCH  BADAŃ ARCHEOLOGICZNYCH w gm. Nieborów  i gm. Bolimów (m. Joachimów Mogiły) (fot. Anna Zalewska 2016, Copyright APP)

III) TRWAJĄ KWERENDY ARCHIWALNE (ZAD. 1) ORAZ PROCES USPOŁECZNIANIA/ UPOWSZECHNIANIA WIEDZY O WIELKIEJ WOJNIE I JEJ NASTĘPSTWACH (MATERIALNYCH, SPOŁECZNYCH, POLITYCZNYCH etc.) (ZAD. 4 i 5). 

ZDJĘCIA POWYŻEJ WYKONANE ZOSTAŁY W TRAKCIE DNI BOLIMOWA, GDZ ARCHEOLODZY PREZENTOWALI WYNIKI BADAŃ I ZBIERALI (PRZY WSPARCIU  STOWARZYSZENIA INICJATYWA ZIEMI BOLIMOWSKIEJ) PODPISY OSÓB POPIERAJĄCYCH PROCES TWORZENIA MIEJSCA PAMIĘCI NA ODKRYTYM Z UŻYCIEM METOD ARCHEOLOGICZNYCH CMENTARZU WOJENNYM W MIEJSCOWOŚCI JOACHIMÓW MOGIŁY, GDZIE   SPOCZYWAJĄ SZCZĄTKI  ŻOŁNIERZY ARMII ROSYJSKIEJ I NIEMIECKIEJ, KTÓRZY POLEGLI NAD RAWKĄ W LATACH 1914-1916

(fot. Anna Zalewska 2016, Copyright APP)

NASZE DZIAŁANIA MAJĄ NA CELU:

– wzbogacenie bardzo ograniczonej wiedzy o życiu i śmierci żołnierzy w okopach na Froncie Wschodnim poprzez korelację wyników badań archiwalnych (analiza źródeł pisanych, ikonograficznych i kartograficznych) i archeologicznych (analiza materialnych pozostałości po polu bitwy rozpoznawanych poprzez archeologiczne badańia nieinwazyjne i inwazyjne);
– przywracanie pamięci o wydarzeniach z relatywnie bliskiej przeszłości poprzez unaocznienie ewokatywnego i pouczającego charakteru materialnych pozostałości po froncie wschodnim pierwszej wojny światowej, zwłaszcza po atakach gazowych i wojnie minowej, do których doszło na badanym obszarze w latach 1914-1915.

Zespół Naukowy powołany do realizacji projektu

„Archeologiczne Przywracanie Pamięci o Wielkiej Wojnie“ (APP)

przy Instytucie Archeologii i Etnologii PAN w Warszawie oraz

Stowarzyszenie Naukowe Archeologów Polskich Oddział w Warszawie zapraszają

17 czerwca 2016 r.

na konferencję naukową pt.

ARCHEOLOGIA WSPÓŁCZESNOŚCI.

TEORIA I PRAKTYKA

PROGRAM KONFERENCJI:

CZĘŚĆ I: 9.00- 12.30

PRAKTYKA A TEORIA: BADANIA ARCHEOLOGICZNE

Z ZAKRESU ARCHEOLOGII WSPÓŁCZESNOŚCI

Miejsce obrad: Sala Konferencyjna (202) w Instytucie Archeologii i Etnologii PAN w Warszawie

Przywitanie Gości i otwarcie konferencji

Organizatorzy

1. Formalno-prawna problematyka archeologii współczesnej 

Dr Adam Grajewski

2. Urbex jako przejaw pozainstytucjonalnych poszukiwań w zakresie archeologii współczesności (2016)

Dr Kornelia Kajda, dr Dawid Kobiałka

3. Archeologia XXI wieku. Cele, założenia i wyniki badań projektu „Kampus jako stanowisko archeologiczne“ realizowanego w latach 2014-2015

Lic. Szymon Domagała, mgr Norbert Sosik, Karolina Czyżniak, Patryk Czajkowski,

4. Multidyscyplinarne badania bliskiej przeszłości Górnych Łużyc realizowane w projekcie “Tormersdorf-Toporów”  (2014 -2019)

Dr Paweł Konczewski, Dr Jacek Szczurowski

5. Lokalna pamięć a archeologiczne ślady niedawnej przeszłości w projekcie „Miejsca pamięci i zapomnienia. Badania interdyscyplinarne północnych terenów Jury Krakowsko-Częstochowskiej“ (2014-2019)

Dr Olgierd Ławrynowicz

Pytania i dyskusja (15’)

***

6. Archeologia Pamięci. Założenia teoretyczna i praktyka realizacji projektu “Heritage and Threat” (HeAT)  (2015-2018)

Dr Małgorzata Karczewska

7. Kwestia re-prezentacji i aktywizacji wyników badań realizowanych w ramach projektu „Archeologiczne Przywracanie Pamięci o Wielkiej Wojnie. Materialne pozostałości życia i śmierci w okopach na froncie wschodnim oraz stan przemian krajobrazu pobitewnego w rejonie Rawki i Bzury” (2014-2018)

Dr hab. Anna Zalewska oraz Członkowie Zespołu APP

8. Materialne pozostałości XX wieku jako odkrycia przypadkowe. Przykład długofalowego opracowywania wyników badań przedinwestycyjnych poprzedzających budowę autostrady Wolności (st. nr 9 Bolimów oraz st. nr 2 Joachimów Mogiły)

Dr Piotr Świątkiewicz, mgr Karol Natkański

9. Archeologiczne rozpoznanie umocnień rosyjskich z okresu I wojny światowej w rejonie wsi Miedniewice (gm. Wiskitki)

Mgr Dariusz Wyczółkowski, mgr Dorota Cyngot

10. Komunikat o odkryciach cmentarzy wojennych z okresu I wojny światowej podczas budowy drogi ekspresowej S8 w okolicy wsi Nowa Osuchowa (gm. Ostrów Mazowiecka) oraz Krajewo-Korytki (gm. Zambrów)

Mgr Marek Milewski

Pytania i dyskusja

Przerwa kawowa

***

CZĘŚĆ II: 13.00 -14.30

DEBATA/ DYSKUSJA pt.

Czy archeologia współczesności jest nam potrzebna?

Miejse obrad: Sala Konferencyjna (202) w Instytucie Archeologii i Etnologii PAN w Warszawie

Zaproszeni do czynnego udziału do debaty/ dyskusji Goście:

Prof Maria Blomberg, Prof dr hab Marian Głosek, Prof dr hab. Stanisław Tabaczyński,

Prof dr hab Przemysław Urbańczyk, Prof dr hab. Jacek Woźny, dr hab Arkadiusz Marciniak;

mgr Jakub Wrzosek, dr hab Maciej Karczewski, dr Adam Grajewski

Moderator: Anna Zalewska (APP)

Zapraszamy do udziału w debacie / dyskusji wszystkich uczestników Konferencji

***

CZĘŚĆ III: 15.00 -16.00

Miejse promocji: Sala Erazma Majewskiego PMA w Warszawie

PROMOCJA KSIĄŻKI pt. „ARCHEOLOGIA WSPÓŁCZESNOŚCI“

tomu 1 serii wydawniczej “Pierwszy Kongresu Archeologii Polskiej”

Warszawa 2016 (red. A. I. Zalewska), której Autorami są:

prof dr hab. Maria Blomberg,

mgr Joanna Borowska,

mgr Ryszard Cędrowski

prof dr hab. Marian Głosek,

prof dr hab. Andrzej Kola,

dr Paweł Konczewski,

mgr Olaf Popkiewicz,

dr Dominika Siemińska,

mgr Andrzej Święch,

prof ndzw. dr hab. Krzysztof Szwagrzyk,

prof ndzw. dr hab. Maciej Trzciński,

mgr Piotr Wawrzyniak,

dr Wiesław Więckowski

prof dr hab Jacek Woźny

mgr Jakub Wrzosek

dr hab Anna I. Zalewska

W programie promocji zaplanowano wystąpienia:

Dr hab. Krzysztofa Walenty Prezesa Stowarzyszenia Naukowego Archeologów Polskich

Prof dr hab Zbigniewa Kobylińskiego – Redaktora Serii „Pierwszy Kongres Archeologii Polskiej”

Prof nadzw. UAM Arkadiusz Marciniak – recenzent publikacji „Archeologia Współczesności“

Dr hab. Anna I. Zalewska – prezentacja Autorów oraz charakterystyka publikacji „Archeologia Współczesności”

Będzie możliwy zakup ww. tomu w cenie promocyjnej.


Z poważaniem,

Organizatorzy Konferencji

Kontakt:

Anna Zalewska

(Instytut Archeologii UMCS,

Instytut Archeologii i Etnologii PAN,

Kierownik Zespołu Naukowego APP)

azalew@op.pl

Hanna Pilcicka Ciura

(Zarząd SNAP Oddział w Wrszawie)

snapsekretariatwaw@wp.pl